DATUMSKA GRANICA Mjesto gdje se rađaju dani, ali i počinje nova godina

Linija koja se uglavnom podudara sa 180. meridijanom istočno, odnosno zapadno, od Greenwicha naziva se datumska granica. Na njoj se po međunarodnom sporazumu od 1884. mijenja datum prilikom putovanja preko Tihog oceana.

Mali pacifički otoci Samoa i Kiribati tako su uvijek prvi koji službeno ulaze u novu godinu, a za njima ulaze i stanovnici Novog Zelanda.

Prelaskom preko datumske granice možete zapravo i dvaput slaviti ulazak u novi dan / novu godinu, a ako biste se nalazili primjerice na Južnom polu, onda biste hodajući u krug uvijek iznova išli iz stare u novu godinu i obratno.

Iz praktičnih razloga datumska granica ne prelazi preko naseljenih područja. Međunarodna datumska granica djeluje kao ” razgraničenje ” koje razdvaja dva uzastopna kalendarska datuma. Kad prijeđete datumsku liniju, postajete vremenski putnik! Prijeđite na zapad i to je dan kasnije; prelazite unatrag i “vratili ste se u prošlost”.

Datumska granica uvedena je nakon uvođenja vremenskih zona, kao granica na kojoj se mijenja datum, tj. na kojoj jedan datum prelazi u drugi. Ona uglavnom prati 180-ti meridijan, izbjegavajući naseljene prostore.

Ako prelazimo granicu datuma od istoka prema zapadu (suprotno od smjera rotacije Zemlje), tada preskačemo 1 dan, tj. dolazimo u slijedeći po kalendaru, odnosno kada prelazimo granicu datuma od zapada prema istoku, tada kalendarski ponavljamo dan, tj. dva dana ćemo držati isti datum.

Iako je već arapski učenjak Abulfida (1273–1331), a poslije, neovisno o njemu, i M. de Dominis (1560–1624) tvrdio da datumska granica mora postojati, praktično se to prvi put dokazalo prilikom Magellanova putovanja oko svijeta 1519–22. Kako je njegova ekipa plovila po morima, čuvali su detaljne podatke o datumu.

Ljudi na kopnu su uporno tvrdili da je bio drugi dan nego što je Magellan mislio. Iako je danas lako razumljiv, ovaj fenomen je uzbudio mnogo ljudi, i to čak toliko da je specijalna delegacija bila poslana papi da mu objasni ovo osebujnost.

Jurica Gašpar